Follow us

Σοφία al dente

Όταν η Σοφία Λόρεν μαγειρεύει, η ναπολιτάνικη κουζίνα λέει, μάμα μμμ... μία. Σπιτικές, sentimentale, συνταγές που φέρνουν σιτσιλιάνικο αέρα στο ελληνικό καλοκαίρι. Το ΕΥ σας τις παρουσιάζει σε Α προβολή.

Σοφία al dente

«Τρώω πάστα. Και μάλιστα σχεδόν καθημερινά. Λατρεύω τα ζυμαρικά, γιατί, εκτός από νόστιμα, είναι και πολύ ελαφριά όταν σερβίρονται με σκέτη σάλτσα ντομάτας ή λαχανικών». Ιδού τι δήλωνε ανερυθρίαστα (ακμάζοντος του ασπρόμαυρου κινηματογράφου) στους δημοσιογράφους η ιταλική έκδοση του θηλυκού αρχέτυπου.

Σοφία al dente

Με τέτοιο σώμα, κάθε μέρα πάστα! Όλα όμως είναι δυνατά στη Νάπολη, μια πόλη πάντοτε των άκρων, με τα έντονα πάθη, τους έρωτες και τους καβγάδες των ανθρώπων της μέσα στη μεσημεριανή κάψα. Και είναι ακόμα πιο δυνατά για τις θεές της, όπως η Σοφία Λόρεν -που τη χρυσή εποχή της Τσινετσιτά αρκούσε ένα βλέμμα της για να αναστήσει και νεκρούς ... θεατές. Τέτοιες απαντήσεις εξάλλου συνέβαλαν πολύ περισσότερο από ότι οι Ιταλοί μετανάστες στην παγκόσμια διάδοση της ιταλικής κουζίνας. Και τέτοιο ταμπεραμέντο αρκούσε για να μετατρέψει την πετυχημένη ναπολιτάνικη συνταγή μιας μακαρονάδας με ντομάτα σε μια βόγκολε δυναμίτη. Αυτά τη δεκαετία του 50. Σήμερα, με 63 ταινίες και δύο Όσκαρ (καλύτερου γυναικείου ρόλου το 1961 στην -Ατιμασμένη- και για τη συνολική της προσφορά στον κινηματογράφο το 1993) στο ενεργητικό της, η Σοφία Λόρεν επιστρέφει στην επικαιρότητα όχι ως σταρ, αλλά ως σεφ, με ένα βιβλίο αφιερωμένο στη γιαγιά της Donna Luisa, από την οποία και έμαθε να μαγειρεύει.

«Πηγαίνω συχνά στην αγορά και διαλέγω από τους πάγκους φρέσκα προϊόντα»

Σούπες, μακαρονάδες, ριζότο, συνταγές για κρέας, ψάρι, λαχανικά ιταλική παράδοση, οικογενειακή θαλπωρή, έτσι όπως εκφράζονται στο τραπέζι. «Θεωρώ την οικογένεια κάτι ιερό, τον πυρήνα της κοινωνίας. Μια αληθινή οικογένεια είναι πηγή αγάπης και δημιουργεί τις βάσεις των δεσμών που μας επιτρέπουν να συνδεθούμε και με τους υπόλοιπους ανθρώπους γύρω μας. Τα λόγια της πείθουν η μητρότητα άλλωστε δεν είχε αλλάξει τη σέξι εικόνα της. Την έχουμε δει στην οθόνη να σφουγγαρίζει, αχτένιστη, στα τέσσερα, φορώντας μια ρόμπα, και να ναι υπέροχη! Και το να πηγαίνει στην αγορά, όπως συνηθίζει, για να διαλέξει από τους πάγκους φρέσκα προϊόντα, μοιάζει επίσης με σκηνή από ταινία- λίγο αν αφήσει κανείς τη φαντασία του ελεύθερη, ένα σοκάκι παρακάτω εμφανίζεται ο Μαστρογιάνι με το γαρίφαλο στο πέτο, να πηγαίνει σφυρίζοντας στο ζαχαροπλαστείο του. Τα φρέσκα υλικά που προτιμάει είναι σίγουρα κομμάτι της ναπολιτάνικης προίκας της. Όπως λέει, «το νόστιμο αποτέλεσμα είναι άμεσα συνδεδεμένο με τη χαρά που παίρνουν τα μάτια και η ψυχή μας». Η μαγειρική της απευθύνεται σε όσους αγαπούν τις παραδοσιακές ιταλικές γεύσεις, είναι όμως κομμένη και ραμμένη στους σημερινούς γρήγορους ρυθμούς που δεν επιτρέπουν σε κανένα να περνάει την ημέρα του μαγειρεύοντας. Γι αυτό και δεν είναι πολύπλοκη ή βαριά. Δοσολογίες σε κομμάτια και κουταλιές, εκτέλεση γρήγορη, απλή και σαφής. Μυστικά γύρω από την επιλογή και επεξεργασία των υλικών, αλλά και ιστορίες από τη ζωή και την καριέρα της, συνυφαίνονται με την ιεροτελεστία του μαγειρέματος ή της εστίασης.

Ο Μαρτσέλο λάτρευε τη φασολάδα με speck. Τη θεωρούσε το πιο φίνο πιάτο του κόσμου... ».

Στις πιπεριές «Peperoni della Mamma» έρχεται στο νου της μια επίσκεψη της μητέρας της στη Ρώμη, όπου ζούσε με τον Πόντι και τα παιδιά τους. «Το θυμάμαι με συγκίνηση. Ήταν σαν μια γαστρονομική γιορτή ανάμεσα στις δυο μας. Στις αναμνήσεις μου κρατάω τις συνταγές που μαζί δημιουργήσαμε εκείνες τις μέρες, σαν μια επιπλέον εκπαίδευσή μου στην τέχνη της κουζίνας». Είναι πολλές οι ταινίες όπου η Σοφία Λόρεν ως πρωταγωνίστρια βρέθηκε να μαγειρεύει σε μια κουζίνα, ερμηνεύοντας ρόλους χαριτωμένης αλλά εξαιρετικά αδέξιας μαγείρισσας και νοικοκυράς, όπως στις κομεντί «Το Σπίτι στο Ποτάμι» το 1958 με τον Κάρι Γκραντ, ή το «Ειδύλλιο στη Νάπολη» το 1960 με τον Κλαρκ Γκέιμπλ. Οι κατσαρόλες ξεχείλιζαν, εκείνη πελάγωνε, τα παιδιά έκαναν αταξίες, αλλά ήταν τόσο αξιαγάπητη, που το τέλος ήταν πάντα αίσιο. Αυτές οι ταινίες δεν είχαν βέβαια καμία σχέση με τις ικανότητές της ως μαγείρισσας και ηθοποιού, όπως το απέδειξε λίγο αργότερα στην ταινία -Γάμος; αλά Ιταλικά», για την οποία είχε προταθεί και για Όσκαρ πρώτου γυναικείου ρόλου, με συμπρωταγωνιστή της τον αγαπημένο φίλο της Μαρτσέλο Μαστρογιάνι. «Ο Μαρτσέλο λάτρευε την φασολάδα με speck. Τη θεωρούσε το πιο φίνο πιάτο του κόσμου, και ας είναι η πιο φτωχική και χωριάτικη σούπα που μπορεί να φάει κανείς και στα πιο απλά μαγειρεία. Ήταν ένας άνθρωπος κατά βάθος απλός».


Ιδιαίτερη έμφαση στις συνταγές που έχει επιλέξει για το βιβλίο της δίνει φυσικά στις ναπολιτάνικες σπεσιαλιτέ, στις οποίες και οφείλεται το υπέροχο αποτέλεσμα. Το ραγού είναι εμπνευσμένο από την πλοκή της ταινίας «Σάββατο, Κυριακή, Δευτέρα». Η ιστορία αφορά τις σχέσεις δώδεκα περίπου ανθρώπων, με κύριο άξονα δράσης την προετοιμασία του ραγού το Σάββατο, για την Κυριακή το μεσημέρι, και τον αντίκτυπο αυτού το γεύματος τη Δευτέρα. «Το μαγείρεμα του ραγού αποτελεί για τη Νάπολη μια ιεροτελεστία βαθιά ριζωμένη στην ψυχή και την ιδιοσυγκρασία της πόλης. Ακόμα και σήμερα όταν μαγειρεύω ραγού στην κουζίνα του σπιτιού μου στη Γενεύη ή στο Λος Άντζελες, και η μυρωδιά του πλημμυρίζει το χώρο, νομίζω ότι ακούω την καμπάνα να χτυπάει όπως σε μέρες γιορτινές και θυμάμαι τα παιδικά μου χρόνια γύρω από το κατά τα άλλα απλοϊκό μας τραπέζι».

Πρόσκληση για ραγού στο σπίτι της δεν μπορέσαμε να εξασφαλίσουμε, η εκτέλεση όμως της συνταγής έγινε σαν να μαγείρευε η ίδια, αν μάλιστα τη συνδυάσετε και με προβολή μιας παλιάς της ταινίας, το αποτέλεσμα θα είναι τέλειο. Από τις επιλογές του ΕΥ (μαγείρεψε ο σεφ Μιχάλης Ντουνέτας τού Casa di Pasta) δεν θα μπορούσαν φυσικά να λείπουν μια κλασική ναπολιτάνικη πίτσα αλά Λόρεν, σπέσιαλ ιταλικές μακαρονάδες με λαχανικά, σαν αυτές με τις οποίες διατηρεί τη σιλουέτα της, ένα γιορτινό κοτόπουλο με μαραθόριζα στο φούρνο, γεμιστές σαρδέλες, και οι κλασικές καλοκαιρινές μελιτζάνες καπονάτα. Για επιδόρπιο επιλέξαμε ένα παραδοσιακό γλυκό του Παλέρμο, κάτι μεταξύ κρέμας χωρίς αβγά και παγωτού, που οι Σισιλιάνοι αποκαλούν «gelu ί muluni» (παγωτό από καρπούζι). Την εποχή που γυριζόταν το «Ταξίδι» στο Παλέρμο, μαζί με τον συμπρωταγωνιστή της Ρίτσαρντ Μπάρτον δεν το χόρταιναν. Ο ζαχαροπλάστης του πιο γνωστού ζαχαροπλαστείου του Παλέρμο τούς είχε επιτρέψει να παρακολουθήσουν τη μυστική παρασκευή του. Από εκεί και η συνταγή του. Βέβαια, η θεωρία τής Σοφίας Λόρεν, για να γίνει κανείς καλός μάγειρας ή μαγείρισσα, αφορά κάτι πιο ουσιαστικό από το να εκτελείς απλώς τις δεδομένες συνταγές. «Η ίδια σας η εμπειρία θα σας μάθει τους κανόνες που ισχύουν στην κουζίνα. Μόνο τότε θα αρχίσετε να αναμιγνύετε τα υλικά ελεύθερα, σύμφωνα με τη φαντασία σας. Μην παραμένετε σκλάβοι των συνταγών, των υλικών και των δοσολογιών. Αφήστε καλύτερα να σας οδηγήσουν η διαίσθηση σας και η αγάπη σας για αυτό που θέλετε να ετοιμάσετε. Με άλλα λόγια, για να πετύχετε, αρκεί να πιστέψετε ότι η μαγειρική είναι μια έκφραση αγάπης, ένα δώρο, μια δυνατότητα να μοιραστούμε με τους άλλους τα μικρά μυστικά -ί piccoli segreti- που σιγοβράζουν πάνω στη φωτιά».

Επίσης...

Περισσότερα από

Φαγητό

15 τρόποι να απολαύσουμε τα όστρακα

Νόστιμα, ελαφριά, υγιεινά. Και κάτι ακόμα σημαντικό: τα όστρακα σε ταξιδεύουν. Είναι το πιάτο που θα κάνει τη διαφορά στο τραπέζι, απλά και εύκολα. Στο καθημερινό και στο πιο "περιποιημένο".

Ταραμοσαλάτα; Φτιάξτε την καλύτερη!

Το πιάτο-βεντέτα που δεν λείπει ποτέ από το τραπέζι της νηστείας (αρχής γενομένης από την Καθαρή Δευτέρα) είναι σίγουρα η ταραμοσαλάτα. Τι χρειάζεται για να είναι επιτυχημένη;

Παραδοσιακά φαγητά της αποκριάς

Παρουσιάζουμε μερικές, είτε από τις πιο παράξενες είτε από τις κλασικές και χαρακτηριστικές συνταγές της αποκριάς, από διάφορα μέρη της χώρας μας.

20 συνταγές για το νηστίσιμο τραπέζι

Το πιο "προβλέψιμο" τραπέζι του χρόνου είναι σίγουρα αυτό της Καθαράς Δευτέρας. Βαρεθήκατε; Υπάρχουν ένα σωρό τρόποι να μαγειρέψουμε τα σαρακοστιανά μας, χωρίς να ξεφύγουμε από το κλίμα…