Συχνά ακούμε και διαβάζουμε για τους κινδύνους που υπάρχουν από την κατανάλωση του χύμα τσίπουρου. Το πόσο έντονες είναι οι καταγγελίες και το πόσο μεγάλοι είναι οι κίνδυνοι εξαρτάται από τις επαγγελματικές ομάδες που τα εκφράζουν. Σύμφωνα με τους ποτοποιούς το μεγαλύτερο μέρος του τσίπουρου παράγεται και διακινείται ως χύμα. Να σημειωθεί ότι η διάθεση του δεν είναι παράνομη αφού ο νομός το επιτρέπει στους λεγόμενους διήμερους αποσταγματοποιους. Ως διήμεροι αποσταγματοποιοί, σύμφωνα πάντα με τον νόμο, εννοούνται οι αμπελουργοί που διαθέτουν άμβυκα μέχρι 130 λίτρα και μπορούν να τον δουλέψουν για 4 επί 2 ημέρες (εξ ου και η ονομασία «διήμεροι»). Αυτό βέβαια δεν αποκλείει την παραγωγή και διάθεση μεγαλύτερων ποσοτήτων από αυτές που δικαιούνται να παράγουν αλλά αυτό είναι άλλο θέμα.
Το τσίπουρο ήταν πάντοτε μια αγροτική μεταποίηση που απαιτούσε μεγάλο χειρωνακτικό έργο για να παραχθεί, εξ ου και για πολλά χρόνια παρέμεινε μία αγροτική απασχόληση χωρίς μεγάλο βιομηχανικό ενδιαφέρον. Αυτό δημιούργησε ισχυρές ρίζες, που σήμερα η πολιτεία, με σκοπό να αυξήσει τα κρατικά έσοδα, δυσκολεύεται να ξεριζώσει. Στο παρόν σημείωμα δεν θα σταθούμε στο κατά πόσο το κατ’ αυτό τον τρόπο παραγόμενο (χύμα) τσίπουρο είναι πραγματικά αυτό που λέει το όνομα του αλλά στο κατά πόσο είναι επικίνδυνο.
Η πρώτη απάντηση είναι άμεση και στηριγμένη στην επιδημιολογική παρατήρηση. Δεν έχουμε καμία καταγεγραμμένη περίπτωση δηλητηρίασης από μέταλλα. Δεν έχουμε επίσης καμία επιδημιολογική παρατήρηση για τυφλώσεις από την μεθανόλη που περιέχουν. Τα τελευταία κρούσματα πρέπει να συνέβησαν στον περιοχή του Τίρναβου πολλές δεκαετίες πίσω. Τέλος δεν υπάρχουν μικροβιολογικά προβλήματα, αφού κανένας παθογόνος μικροοργανισμός δεν μπορεί να επιζήσει στα αλκοολούχα ποτά, όπως άλλωστε και στο κρασί. Εδώ λοιπόν θα τελείωνε αυτό το σημείωμα αλλά για το καλό της υγείας σας θα πρέπει να διαβάσετε και τη συνέχεια.
Το χύμα τσίπουρο είναι όπως το νέφος. Κάνει κακό αλλά δεν σκοτώνει φανερά. Τα βαρέα μέταλλα όπως κασσίτερος, μόλυβδος ή χαλκός που περιέχονται σε ορισμένα «χύμα» τσίπουρα αντιστοιχούν σε ποσότητες που δεν είναι μεν αρκετές για να μας σκοτώσουν αλλά είναι ικανές να προκαλέσουν βλάβες. Βέβαια είναι κάπως δύσκολο για εσάς να ελέγξετε τα τοιχώματα του αμβυκα από τον όποιο προήλθε το τσίπουρο σας. Επίσης η μεταφορά του χύμα τσίπουρου σε πλαστικά δοχεία, για λογούς ευκολίας, το εμπλουτίζει με καρκινογόνες ουσίες (κυρίως φθαλικές ενώσεις). Έχει ήδη γίνει γνωστή μια περίπτωση απόσυρσης (εμφιαλωμένου) τσίπουρου για το συγκεκριμένο λόγο. Φανταστείτε τι γίνεται στο ανώνυμο χύμα για το όποιο το Γενικό Χημείο του Κράτους έχει σημάνει συναγερμό. Έχουμε επίσης και τα φυτοφάρμακα (αυτό ισχύει και για τα εμφιαλωμένα) τα οποία όμως (δυστυχώς) σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να τα αποφύγουμε από την διατροφική αλυσίδα. Τέλος, υπάρχει και η περιεκτικότητα σε μεθανόλη η οποία είναι ανεξέλεγκτη (όχι κατ’ ανάγκη υπερβολική) και ο βαθμός της βλάβης που μπορεί να προκαλέσει εξαρτάται από την ποσότητα που θα καταναλώσετε.
Μετά από όλα αυτά η συμβουλή μας έχει ως εξής: Εάν πίνετε χύμα τσίπουρο καλό είναι να μην προέρχεται μόνιμα από τον ίδιο παραγωγό. Με αυτό τον τρόπο δεν θα επιβαρυνθείτε συσσωρευτικά με τις ίδιες βλαπτικές ουσίες. Λίγο μέταλλο και μεθανόλη από το ένα και λίγα φθαλικά από ένα άλλο θα σας βλάψουν λιγότερο. Προτιμήστε, με μέτρο πάντα, το εμφιαλωμένο τσίπουρο που παράγεται (κατά τεκμήριο) κάτω από πιο ελεγμένες συνθήκες, σε άμβυκες από καθαρό χαλκό ή ακόμη καλύτερα σε ανοξείδωτους άμβυκες και υπάρχει έλεγχος για την περιεκτικότητα σε μεθανόλη ώστε να είναι κάτω από τα όρια που προβλέπει ο νομός. Σίγουρα θα συνεχίσετε να βλέπετε για πολλά χρόνια ακόμη. Όπως ίσως γνωρίζετε η μεθανόλη μπορεί να προκαλέσει τύφλωση.
