Έχοντας εμπειρία ως vegetarians, ο Φώτης Πατίκας και η Ελισάβετ Σαρδέλη αποφάσισαν το 2012 να δημιουργήσουν το πρώτο 100% vegan κατάστημα της Ελλάδας, φιλοδοξώντας μέσα απ’ αυτό να συνεισφέρουν με τον δικό τους τρόπο στην εξάπλωση της vegan διατροφής στη χώρα, και όλων όσων αυτή πρεσβεύει, όχι μόνο ως μια διατροφική επιλογή, αλλά και ως μια φιλοσοφία και στάση ζωής. Κάτι λιγότερο από μια δεκαετία μετά, οι δυο τους παραμένουν βασικοί εκπρόσωποι του vegan κινήματος στη χώρα, με την πολύχρονη εμπειρία, τις γνώσεις και την εποπτική τους θέαση της σκηνής, να τους καθιστούν, αν όχι διατροφικούς και ιδεολογικούς γκουρού του βιγκανισμού, σίγουρα δύο από τους επιφανέστερους… «τροφοδότες» της σκηνής. Τα τελευταία τρία χρόνια το κατάστημα μεταφέρθηκε στη Σόλωνος και συστεγάζεται και το ομώνυμο cafe, προσελκύοντας vegan - και μη, σε έναν χώρο που ταυτιστεί με την εναλλακτική κουλτούρα της πόλης, τουλάχιστον στο διατροφικό κομμάτι της.
Ξεκινήσαμε το «Bamboo Vegan» γιατί είχαμε την ανάγκη να δημιουργήσουμε κάτι δικό μας και παράλληλα επιθυμούσαμε να κάνουμε πιο εύκολα προσβάσιμα προϊόντα που δύσκολα έβρισκες τότε. Πιστεύω ότι η θέληση να δώσεις την ενέργειά σου σε κάτι που σε ενδιαφέρει μπορεί να σε φέρει στην επιτυχία, με πολλή δουλειά φυσικά.
Υπήρχαν διαστήματα που ήμουν μόνος όλη μέρα όταν ξεκινήσαμε το μαγαζί. Ιδίως στην αρχή, είχαμε πολύ αργή εξέλιξη. Ήμασταν όμως αρκετά τυχεροί γιατί όντας το μόνο βίγκαν κατάστημα είχαμε συσπειρώσει τον κόσμο -ακόμη και αυτόν τον λίγο- που υπήρχε. Έτσι, μας έμαθαν οι «παλιοί» και παράλληλα μάθαμε και εμείς μαζί τους.
Το «Bamboo Vegan» ήταν από την αρχή βιώσιμο. Δεν ήταν λίγοι όσοι μας έλεγαν ότι πραγματοποιούμε ένα δύσκολο εγχείρημα, ωστόσο τα τελευταία χρόνια η εξάπλωση έχει γίνει τόσο μεγάλη που έχουν ανοίξει πολλά μαγαζιά, υπάρχουν sites, συνταγές… Ακόμη και στην τηλεόραση αναφέρεται ο βιγκανισμός πολύ πιο συχνά από παλιότερα. Ακόμη και μετά απ’ αυτό το κύμα, όμως, συνεχίζουμε να έχουμε ανοδική πορεία.
Το κοινό μας αποτελείται από ψαγμένους βίγκαν, μέχρι άτομα που ψωνίζουν υγιεινά για τα παιδιά τους, αλλά και μεγαλύτερους σε ηλικία που γνώρισαν τον βιγκανισμό από τα δικά τους παιδιά. Αρκετοί καταναλωτές μας ζητούν μεγάλες συσκευασίες προϊόντων ώστε να αγοράζουν λιγότερο πλαστικό και προσπαθούμε και εμείς με τη σειρά μας να κάνουμε το ίδιο και να χρησιμοποιούμε όσο γίνεται πάνινες συσκευασίες.
Υπάρχει ζήτηση για σπάνιες τροφές, όπως τα υποκατάστατα κρέατος. Πουλάμε δηλαδή αρκετό βίγκαν γύρο, όπως και σαλάμια για τοστ, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν αναζητά το κοινό κρίθινα παξιμάδια, σαλάτες και smoothies. Επιπλέον, μεγάλη σημασία έχει η εποχή για το πώς συμπεριφέρονται οι καταναλωτές. Άλλα προϊόντα αναζητούν πριν τις διακοπές του καλοκαιριού, άλλα τις ημέρες των Χριστουγέννων και άλλα μετά.
Ακούγονται αρκετά για την τιμή των προϊόντων, δημιουργώντας την αίσθηση ότι ο βιγκανισμός δεν είναι προσιτός. Εμείς στο κατάστημα προσφέρουμε μεγάλο εύρος τιμών, και προτρέπουμε τους πελάτες να επιλέγουν οι ίδιοι τί θέλουν να αγοράσουν. Στόχος μας είναι να αναδείξουμε το γεγονός ότι ο βιγκανισμός δεν αποτελείται μόνο από ακριβά και άνοστα προϊόντα, γι’ αυτό και προτρέπουμε τους καταναλωτές να δοκιμάζουν διαφορετικά προϊόντα και έπειτα να επιλέγουν όσα τους ταιριάζουν καλύτερα.
Περάσαμε δύσκολα χρόνια: κρίση, εκλογές… Είναι όμως σημαντικό ότι ο χώρος μας είναι εύκολα προσβάσιμος. Τα τελευταία τρία χρόνια το κατάστημα μεταφέρθηκε στη Σόλωνος και συστεγάζεται με το ομώνυμο cafe, προσελκύοντας βίγκαν, αλλά και διευρύνοντας το πελατολόγιό του εκτός της κοινότητας των vegan.
Το Mini Market και το Cafe είναι δύο διαφορετικά μαγαζιά. Στο Cafe έχουμε προϊόντα που φτιάχνονται καθημερινά με φρέσκα υλικά και προσπαθούμε να καλύψουμε κάθε γούστο, με επιλογές όπως το «New York sandwich» για παράδειγμα (ψωμάκι τσιαπάτα, βίγκαν παριζάκι από τόφου, φυτικό τυρί, χειροποίητη βίγκαν μαγιονέζα και σαλάτα), ζεστές πίτες, σαλάτες, smoothies, αλλά και fair trade βιολογικό καφέ.
Στο εξωτερικό ο βιγκανισμός είναι πολύ διαφορετικός από ό,τι στη χώρα μας. Η αγορά σε κάποιες περιοχές είναι κορεσμένη και δεν έχεις πολλά περιθώρια δημιουργίας. Στην Ελλάδα πιστεύω ότι χώρος υπάρχει για όλους αρκεί να επιλέξεις να διαφοροποιηθείς: π.χ. ένα βίγκαν ιταλικό ή μεξικάνικο εστιατόριο δεν υπάρχει και θα έπρεπε να ανοίξει γιατί θα έχει κοινό.
Το κοινό στράφηκε στον βιγκανισμό περισσότερο λόγω των βάσεων που αποκτάς στη διατροφή σου και λιγότερο λόγω μόδας. Τελικά, αυτές οι βάσεις θα αλλάξουν τη ζωή σου. Το κλειδί είναι η ενημέρωση. Χωρίς προσοχή και ενημέρωση υπάρχουν κίνδυνοι. Είναι σημαντικό να γίνονται και εξετάσεις ώστε να μην παρουσιαστεί κάποιο πρόβλημα. Όπως ακριβώς και σε οποιαδήποτε διατροφική συνήθεια δεν υπάρχει μέτρο ελλοχεύουν κίνδυνοι.
Το καλό με τον βιγκανισμό είναι ότι πιάνει ένα ευρύ διατροφικό φάσμα. Έχουμε κοινό που επιθυμεί υγιεινές junk επιλογές, άλλους που έρχονται για να πιουν τον καφέ τους ή να τον πάρουν μαζί τους, να φάνε κάτι από την κρύα κουζίνα μας. Υπάρχουν και καταναλωτές που κάνουν σε εμάς τα ψώνια του μήνα, επειδή επιλέγουν να τρώνε υγιεινά ή επειδή προτιμούν να προετοιμάζουν οι ίδιοι τα γεύματά τους στο σπίτι τους.
Δεν χρειάζεται να κάνουμε γρήγορες αλλαγές στη ζωή μας, ο καθένας με το δικό του ρυθμό. Οι μικρές αλλαγές στην καθημερινότητά μας θα μας οδηγήσουν στη δημιουργία καλύτερων συνηθειών! Υπάρχουν επαγγελματίες (γυμναστές, yogi, διατροφολόγοι, μάγειρες) οι οποίοι βοηθούν στην ενημέρωση γύρω από τον βιγκανισμό -κάποιοι αφιλοκερδώς- και αξίζει να το ψάξει περεταίρω όποιος ενδιαφέρεται.
Το επόμενο μεγάλο trend είναι το zero waste. Στόχος είναι να συνειδητοποιήσουμε τον όγκο των απορριμμάτων μας και να προσπαθήσουμε να μην παράγουμε σκουπίδια, χρησιμοποιώντας ακόμη και την τελευταία φλούδα από φρούτα. Μια πιο ήπια μορφή του είναι το low waste, όπου παράγουμε όσο το δυνατόν λιγότερα σκουπίδια και αποτελεί έναν καλό τρόπο για να ξεκινήσει κανείς.
Βρείτε περισσότερα για το Bamboo Vegan (Σόλωνος 102 & Μαυρομιχάλη, 210 3300018) στο e-shop και στα social media (FΒ: Bamboo Vegan, Instagram: bamboo_vegan.